ESR चाचणी: चा अर्थ, महिला आणि पुरुषांमधील सामान्य श्रेणी आणि बरेच काही

Medically Reviewed By
Dr. Ragiinii Sharma

Written By Dr Divya Rohra
on Oct 14, 2022

Last Edit Made By Dr Divya Rohra
on Mar 18, 2024

एरिथ्रोसाइट सेडिमेंटेशन रेट (ESR) हा रक्त तपासणीचा एक आवश्यक मापदंड आहे ज्याची शिफारस सामान्यतः तुमच्या डॉक्टरांनी केली असेल, जर त्यांना तुमच्या शरीरात कोणत्याही प्रकारची जळजळ किंवा संसर्ग झाल्याचा संशय असेल. या लेखात, ESR म्हणजे काय, पुरुष आणि स्त्रियांमध्ये त्याची सामान्य श्रेणी आणि ESR च्या असामान्य पातळींवरून काढता येणारे अनुमान याबद्दल सखोल माहिती मिळवा.

ESR चाचणी म्हणजे काय?

एरिथ्रोसाइट सेडिमेंटेशन रेट (ESR) ही रक्त चाचणी आहे ज्यामध्ये रक्ताचा नमुना असलेल्या चाचणी ट्यूबच्या तळाशी लाल रक्तपेशी स्थिर होतात त्या दराचे मोजमाप करण्यासाठी केली जाते. ही चाचणी सामान्यतः कोणत्याही स्थितीचे निदान करण्यासाठी केली जाते ज्यामुळे जळजळ होऊ शकते. लाल रक्तपेशी ज्या दराने स्थिरावतात त्यावरून तुमच्या डॉक्टरांना तुमच्या शरीरातील कोणत्याही जळजळ किंवा तीव्र संसर्गाची कल्पना येते.

महिलांमध्ये ESR ची सामान्य श्रेणी काय आहे?

एरिथ्रोसाइट सेडिमेंटेशन रेट (ESR) ची सामान्य श्रेणी वेस्टरग्रेन पद्धती वापरून मोजली जाते, जी ESR मोजण्यासाठी सुवर्ण मानक मानली जाते. या पद्धतीत, रक्ताचा नमुना वेस्टरग्रेन-कॅट्झ ट्यूबमध्ये सोडियम सायट्रेटमध्ये मिसळला जातो आणि खोलीच्या तपमानावर एका तासासाठी उभी करून ठेवली जाते. तासाभरानंतर, लाल रक्तपेशी किती अंतरावर स्थिरावल्या आहेत हे मोजले जाते.

सरासरी, ESR साठी सामान्य संदर्भ श्रेणी महिलांसाठी अंदाजे 1 - 20 mm/h आहे. युनिव्हर्सिटी ऑफ रॉचेस्टर मेडिकल सेंटरच्या मते, वेस्टरग्रेन पद्धतीचा वापर करून गणना करताना वेगवेगळ्या वयोगटातील महिलांमध्ये ESR ची सामान्य श्रेणी

अनुक्रमांक	वयोगट (वर्षे)	सामान्य ESR श्रेणी (mm/h)
1.	< 20	0 - 10
2.	20 - 50	0 - 20
3.	> 50	0 - 30

पुरुषांमध्ये ESR ची सामान्य श्रेणी काय आहे?

सरासरी, ESR साठी सामान्य संदर्भ श्रेणी पुरुषांसाठी अंदाजे 1 - 13 mm/h आहे. युनिव्हर्सिटी ऑफ रॉचेस्टर मेडिकल सेंटरच्या मते, वेस्टरग्रेन पद्धतीचा वापर करून गणना केल्यावर वेगवेगळ्या वयोगटातील पुरुषांमध्ये ESR ची सामान्य श्रेणी

अनुक्रमांक	वयोगट (वर्षे)	सामान्य ESR श्रेणी (mm/h)
1.	< 20	0 - 10
2.	20 - 50	0 - 15
3.	> 50	0 - 20

ESR पातळी असामान्य असल्यास काय होते?

संदर्भ श्रेणीमध्ये किती फरक आहे यावर अवलंबून ESR ची असामान्य पातळी भिन्न रोग दर्शवू शकते.

ESR ची निम्न पातळी

जर ESR ची पातळी संदर्भ श्रेणीपेक्षा कमी असेल, तर ते खालीलपैकी एक आरोग्य स्थितीचे सूचक असू शकते:

रक्ताचा कर्करोग
पेशींचा अशक्तपणा
रक्तसंचय हृदयाची विफलता
लाल रक्तपेशी आणि पांढऱ्या रक्त पेशींची उच्च संख्या
वाढलेली रक्ताची जाडी
प्रथिने फायब्रिनोजेनची कमी पातळी

ESR ची उच्च पातळी

जर ESR पातळी सामान्य श्रेणीपेक्षा किंचित जास्त असेल, तर ते खालीलपैकी एका आरोग्य स्थितीसाठी सूचित करू शकते:

अशक्तपणा
संधिवात
मूत्रपिंडाचा आजार
थायरॉईडचा आजार
लिम्फोमा
लाल रक्तपेशींमध्ये असामान्यता
हाडांची लागण
क्षयरोग
सिस्टीमिक संसर्ग
हृदयाचा संसर्ग

तुमच्या चाचणी अहवालातील ESR चे स्तर १०० मिमी/तास पेक्षा जास्त असल्यास, हे खालीलपैकी कोणत्याही विकारांचे संकेत असू शकते:

पांढऱ्या रक्तपेशींचा कर्करोग (वॉल्डनस्ट्रॉम्स मॅक्रोग्लोबुलिनेमिया)
प्लाझ्मा सेल कर्करोग (मल्टिपल मायलोमा)
रक्तवाहिनी जळजळ (अतिसंवेदनशीलता रक्तवहिन्यासंबंधीचा दाह)
ऐहिक धमनीशोथ

सारांश

एरिथ्रोसाइट सेडिमेंटेशन रेट (ESR) खोलीच्या तपमानावर ठेवल्यावर तुमच्या लाल रक्तपेशी किती स्थिरावतात हे सांगते. ESR ची असामान्य पातळी काही अंतर्निहित आरोग्य विकारांचे संकेत असू शकते. आता तुम्हाला माहिती आहे की ESR ची संदर्भ श्रेणी काय आहे आणि ESR ची असामान्य पातळी काय सूचित करू शकते, तुम्ही तुमच्या चाचणी अहवालाचा चांगल्या प्रकारे अभ्यास आणि विश्लेषण करू शकता.

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs)

मी माझी ESR चाचणी कशी करू शकतो?

तुम्ही तुमची ESR चाचणी रेडक्लिफ लॅबमध्ये सहज करून घेऊ शकता. तुमची चाचणी बुक करण्यासाठी तुम्ही आमच्या केंद्रावर कॉल करू शकता किंवा अधिकृत वेबसाइटवरून ते थेट बुक करू शकता. दोन्ही प्रकरणांमध्ये, तुमचा नमुना गोळा करण्यासाठी आम्ही आमच्या फ्लेबोटोमिस्टला मोफत पाठवू.

ESR चाचणीसाठी मला किती खर्च येईल?

रेडक्लिफ लॅबमध्ये, आम्ही हिमोग्राम चाचणी प्रदान करतो ज्यामध्ये CBC चाचणी आणि ESR चाचण्या असतात ज्यांची किंमत रु 840/- असते. तथापि, तुम्ही ही चाचणी संपूर्ण भारतभरात रु. 299/- मध्ये विशेष सवलतींखाली करू शकता.

डॉक्टर ईएसआर चाचणी कधी सुचवू शकतात?

तुम्हाला खालीलपैकी एक किंवा अधिक लक्षणे आढळल्यास तुमचे डॉक्टर तुम्हाला ESR चाचणीची शिफारस करू शकतात:

ताप,
डोकेदुखी,
अशक्तपणा,
भूक न लागणे,
खांदा किंवा मान दुखणे,
सांधे कडक होणे,
वजन कमी होणे

2 Comments

Kundan Nitnaware

Dec 14, 2023 at 5:08 AM.

My esr is 68 is it dangerous to me please reply

Myhealth Team

Dec 15, 2023 at 12:13 PM.

An ESR of 68 is elevated, indicating potential inflammation or underlying health issues. Consult with a healthcare professional for further evaluation and diagnosis.

Jyoti Chandratre

Jul 7, 2023 at 6:03 AM.

My daughter age 19 had fever and cough so did esr test report value 40 which is more than average and hemoglobin is 10.54 . Doctor said viral infection due to rain. Is the esr count 40 has to treat separate or the medicine for viral will help to reduce the count

Myhealth Team

Jul 7, 2023 at 6:57 AM.

Hi Jyoti, Thanks for your enquiry. An elevated ESR value can indicate inflammation or infection in the body. In your daughter's case, the increased ESR value of 40 could be due to the viral infection she has been diagnosed with. Typically, treating the underlying viral infection should help reduce the ESR count as the infection resolves. The body's inflammatory response, which can elevate the ESR, tends to subside as the infection clears. It's essential to follow your doctor's advice and continue the prescribed medication for the viral infection.