पित्त झाल्यावर काय खावे - What to Eat After Having Acidity?
Medically Reviewed By
Dr. Geetanjali Gupta
Written By Komal Daryani
on Nov 28, 2024
Last Edit Made By Komal Daryani
on Nov 28, 2024
पित्त, ज्याला आपण सामान्यतः ऍसिडिटी म्हणून ओळखतो, ही आजकाल अनेकांना भेडसावणारी समस्या आहे. बदललेली जीवनशैली, अनियमित जेवणाच्या वेळा, ताणतणाव, आणि चुकीच्या सवयी यामुळे ऍसिडिटीचे प्रमाण वाढले आहे. ऍसिडिटीमुळे छातीत जळजळ, पोटात मळमळ, तोंडाला आंबट चव जाणवणे, आणि गॅस सारखी अस्वस्थता जाणवते. ही समस्या दीर्घकाळ टिकल्यास ती पचन संस्थेवर परिणाम करू शकते आणि गंभीर स्वरूप धारण करू शकते.
पित्ताचा त्रास कमी करण्यासाठी आहाराचा मोठा वाटा असतो. योग्य आहाराने शरीरातील ऍसिडिटी कमी होते, पचन सुधारते, आणि छातीत होणारी जळजळ कमी होते. तसेच जीवनशैलीतील सुधारणा करून ऍसिडिटीची वारंवारता कमी करता येते. यासाठी पचनास सोपे, अल्कलाइन गुणधर्म असलेले पदार्थ खाणे गरजेचे आहे. या लेखात आपण पित्त झाल्यानंतर खाण्यासाठी योग्य पदार्थ, टाळावयाचे पदार्थ, आणि जीवनशैलीतील बदल याविषयी सविस्तर चर्चा करू.
पित्त कमी करण्यासाठी आहारात समाविष्ट करावे असे पदार्थ
पित्त झाल्यानंतर शरीराला थंडावा देणारे, पचायला सोपे आणि ऍसिडिटी कमी करणारे पदार्थ आहारात समाविष्ट करणे आवश्यक आहे. हे पदार्थ पोटातील जळजळ शांत करतात आणि पचन सुधारण्यास मदत करतात.
- केळी
केळ्यांमधील नैसर्गिक अल्कलाइन गुणधर्म ऍसिडिटी कमी करण्यास मदत करतात. केळ्यामुळे छातीत होणारी जळजळ कमी होते आणि पचन क्रिया सुरळीत होते. - दूध किंवा दही
थंड दूध हे ऍसिडिटी कमी करण्यासाठी प्रभावी मानले जाते. दही शरीराला थंडावा देते आणि पचन सुधारते. लो फॅट दही पित्त कमी करण्यात उपयुक्त ठरते. - तांदळाचा भात (फोडणीशिवाय)
भात पचायला सोपा असल्याने पित्त झाल्यावर तांदळाचा भात खाणे फायदेशीर ठरते. फोडणी न देता भात खाल्ल्यास ऍसिडिटी कमी होण्यास मदत होते. - ओट्स
ओट्स फायबरने समृद्ध आहे, जे पचन सुधारण्यात मदत करते. कोमट दुधासोबत किंवा पाण्यात ओट्स शिजवून खाल्ल्यास ऍसिडिटी कमी होते. - कोमट पाणी
पाणी शरीरातील ऍसिडिटी कमी करण्यासाठी अत्यंत सोपा उपाय आहे. कोमट पाणी पिण्यामुळे पोटातील उष्णता कमी होते आणि पचन सुधारते.
पित्त कमी करण्यासाठी फळे आणि भाज्या
फळे आणि भाज्या शरीराला थंडावा देतात, पचन सुधारतात, आणि ऍसिडिटी कमी करतात. यांचा आहारात समावेश केल्यास पित्ताचा त्रास लक्षणीय प्रमाणात कमी होतो.
- पपई
पपईमधील पपेन नावाचा एन्झाइम पचन सुधारतो आणि छातीत होणारी जळजळ कमी करतो. पपई पित्त कमी करण्यासाठी उपयुक्त आहे. - काकडी
काकडी पचन सुधारण्यासाठी आणि शरीराला थंडावा देण्यासाठी उपयुक्त आहे. सलाडमध्ये काकडीचा समावेश करून पित्त कमी करता येते. - पत्ता कोबी आणि पालक
हिरव्या पालेभाज्या शरीरातील उष्णता कमी करतात आणि पचन सुधारतात. पत्ता कोबी आणि पालक वाफवून खाल्ल्यास ऍसिडिटी कमी होते. - सफरचंद
सफरचंद फायबरने समृद्ध असून पचन सुधारते आणि पित्ताचा त्रास कमी करते. - लिची आणि मोसंबी सारखी कमी ऍसिडिक फळे
या फळांमुळे शरीराला थंडावा मिळतो आणि जळजळ कमी होते.
पित्त टाळण्यासाठी जीवनशैलीतील बदल
पित्तावर नियंत्रण मिळवण्यासाठी आणि वारंवार होणारा त्रास टाळण्यासाठी जीवनशैलीत सुधारणा करणे खूप महत्त्वाचे आहे. योग्य सवयींनी पचन क्रिया सुधारते आणि ऍसिडिटी लक्षणीय प्रमाणात कमी होते.
- संपूर्ण वेळ घेऊन जेवा
जलद खाण्यामुळे पचनावर ताण येतो, जे पित्त वाढवू शकते. सावकाश खाल्ल्यास पचन सुधारते. - लहान लहान जेवणांचे अंतर ठेवा
दिवसातून 5-6 वेळा लहान प्रमाणात खाल्ल्याने ऍसिडिटीची तीव्रता कमी होते आणि पचन सुरळीत राहते. - झोपण्यापूर्वी अन्न सेवन टाळा
झोपण्याच्या 2-3 तास आधी जेवणे थांबवल्यास अन्न व्यवस्थित पचते आणि ऍसिडिटीचा त्रास टाळता येतो. - ताणतणाव कमी करा
ताणतणाव ऍसिडिटी वाढवतो. ध्यान, योग किंवा इतर ताण कमी करणाऱ्या क्रियांचा अवलंब करावा. - उच्च उशीवर झोपावे
डोके उंच ठेवून झोपल्याने पोटातील ऍसिड अन्न नलिकेत येत नाही आणि पित्त कमी होण्यास मदत होते.
निष्कर्ष
पित्त ही सामान्य समस्या असली तरी योग्य आहार, घरगुती उपाय, आणि जीवनशैली सुधारून ती नियंत्रित करता येते. केळी, पपई, ओट्स, कोमट पाणी यांसारख्या पदार्थांचा समावेश आहारात केल्यास पित्ताचा त्रास कमी होतो. तसेच तिखट, मसालेदार आणि जास्त ऍसिडिक पदार्थ टाळल्यास ऍसिडिटीचा त्रास लक्षणीय प्रमाणात कमी होतो. नियमित जीवनशैलीतील बदल, जसे की वेळेवर जेवण, पुरेशी झोप, आणि ताणतणाव कमी करणे, हे पित्त नियंत्रित ठेवण्यास उपयुक्त ठरते.
परंतु, पित्त वारंवार होत असल्यास किंवा लक्षणे गंभीर स्वरूपाची असल्यास, योग्य वैद्यकीय तपासणी घेणे अत्यावश्यक आहे.
जर पित्ताची समस्या वारंवार होत असेल किंवा त्रास दीर्घकाळ टिकत असेल, तर योग्य तपासणी करून निदान करणे गरजेचे आहे. Redcliffe Labs येथे आधुनिक चाचण्या उपलब्ध असून तुमच्या आरोग्याची काळजी घेण्यासाठी तज्ज्ञ मार्गदर्शन दिले जाते. आजच तपासणी करून तुमच्या आरोग्यासाठी योग्य निर्णय घ्या!
