898 898 8787

मधुमेह आणि राग: राग आणि मधुमेह कसा संबंधित आहेत - MyHealth

Marathi

मधुमेह आणि राग: राग आणि मधुमेह कसा संबंधित आहेत

author

Medically Reviewed By
Dr. Ragiinii Sharma

Written By Srujana Mohanty
on Dec 15, 2022

Last Edit Made By Srujana Mohanty
on Mar 17, 2024

share
Diabetes and Anger
share

मधुमेहामुळे तुम्हाला राग येऊ शकतो? आपल्या सर्वांना कधी ना कधी राग येतो, पण आपण कधीच थांबत नाही आणि एखाद्या आजारामुळे किंवा आजारामुळे असे होत असेल का असे विचारत नाही. तर प्रश्नाचे उत्तर- रक्तातील उच्च साखरेमुळे राग येऊ शकतो का, होय येऊ शकतो.

मधुमेहाच्या रुग्णांना कधीकधी रक्तातील साखरेतील बदल, तणावाची पातळी किंवा मानसिक आरोग्याच्या काही समस्यांमुळे मूड बदलतात.

मधुमेहाचा फक्त तुमच्या स्वादुपिंडावरच परिणाम होतो असा तुमचा विश्वास असला तरी, तुमच्या मानसिक आणि भावनिक आरोग्यावरही त्याचा नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो. साखरेच्या पातळीत चढ-उतार होण्याचा एक दुष्परिणाम असा आहे की रक्तातील ग्लुकोजची पातळी खूप जास्त किंवा खूप कमी झाल्याने मूड बदलू शकतो. चिंता, तणाव आणि नैराश्य हे इतर लक्षणांसारखे देखील प्रकट होऊ शकतात.

आपल्या भावनिक आरोग्याचे नियमितपणे मूल्यांकन करणे महत्वाचे आहे कारण दररोज मधुमेहाचे व्यवस्थापन करणे कधीकधी ओझे वाटू शकते.

खराबपणे व्यवस्थापित केलेला मधुमेह रक्तातील ग्लुकोजच्या पातळीत चढ-उतार द्वारे दर्शविला जातो, ज्यामुळे मूड बदलू शकतो आणि अप्रत्याशित किंवा आक्रमक वर्तन देखील होऊ शकते.

तुमची मधुमेह व्यवस्थापन योजना समजून घेणे आणि त्याचे पालन करणे ही तुमची मनःस्थिती व्यवस्थापित करण्याची एक पद्धत आहे. तुमच्या रक्तातील साखरेचे उच्च आणि कमी, ज्यामुळे मूड बदलू शकतात, हे काय केल्याने नियंत्रित केले जाईल.

जर तुम्हाला वाटत असेल की तुम्ही चिंता, निराशा किंवा बर्नआउटची या स्थितीत आहात किंवा शरीर अशी लक्षणे दाखवत आहे. तर तुम्हाला मानसिक आरोग्य तज्ञाशी बोलण्याची आवश्यकता असू शकते. तुमचे संपूर्ण आरोग्य तुमचे मानसिक आरोग्य व्यवस्थापित करण्यासाठी तितकेच महत्त्वाचे आहे जितके ते तुमच्या मधुमेह उपचार योजनेचे पालन करण्यासाठी आहे.

मधुमेह आणि राग यांच्यातील संबंध पाहू या, त्यांना कशामुळे चालना मिळते आणि राग आणि रागाच्या मार्गावर जाण्यापासून स्वतःला थांबवण्यासाठी तुम्ही काय करू शकता.

मधुमेह आणि राग - उच्च रक्तातील साखरेमुळे राग येऊ शकतो

बहुतेक मधुमेही त्यांच्या वर्तनात आमूलाग्र बदल न करता त्यांची स्थिती व्यवस्थापित करतात. वस्तुस्थिती अशी आहे की मधुमेहाचे निदान झाल्यास जबाबदारीची संपूर्ण नवीन पातळी आणि अतिरिक्त ताण येतो जे या आजाराने जगत नसलेल्या व्यक्ती कधीही पूर्णपणे समजून घेऊ शकत नाहीत. मधुमेह सह जगणे अधूनमधून खूप भावनिक निचरा होऊ शकते. या अतिरिक्त दबावाला एखादी व्यक्ती कशी प्रतिसाद देते ते देणे आणि यश मिळवणे यात फरक करू शकतो.

आक्रमक वागणूक आणि मधुमेहाचा राग खरा आहे. मधुमेहाचा नकारात्मक परिणाम आहे ज्याला डायबेटिक रेज असे म्हणतात, जे भयानक आणि धोकादायक आहे. मधुमेह असलेल्या अनेक रुग्णांमध्ये चिडचिडेपणा आणि राग बर्‍याचदा दिसून येतो.

कारण यामध्ये तुम्हाला जाणीवपूर्वक माहिती नसलेल्या क्रियांचा समावेश असू शकतो, "मधुमेहाचा राग" हानीकारक असू शकतो. राग, चिंता किंवा नैराश्य रक्तातील साखरेचे चढउतार, वाढणे किंवा थेंब यामुळे होऊ शकते. तुमचा तुमच्या भावनांवर नियंत्रण नाही यावर तुमचा विश्वास बसू शकतो.

अधिक लक्षणीय म्हणजे, हायपोग्लाइसेमिया किंवा हायपरग्लेसेमिया यापैकी एकाच्या टोकामुळे मानसिक विचलितता, भ्रम किंवा आत्म-नियंत्रण कमी होऊ शकते.

या परिस्थितींना वैद्यकीय आणीबाणी म्हणून मानले पाहिजे.

उच्च रक्तातील साखर आणि रागाची कारणे

मधुमेह असलेल्या लोकांमध्ये दोन मुख्य कारणांपैकी एक कारणांमुळे राग आणि आक्रमकता विकसित होऊ शकते. पहिला म्हणजे मधुमेह होण्याच्या अडचणींना दिलेला प्रतिसाद. नियंत्रणाबाहेरील रक्तातील साखरेची पातळी हे दुसरे कारण आहे आणि निःसंशयपणे सर्वात टाळता येण्यासारखे आहे. म्हणून, एक मानसिक आहे, तर दुसरा शारीरिक आहे.

उच्च रक्तातील साखरेचा राग मानसशास्त्रीय कारणे

मधुमेहाच्या रूग्णांना नियमित दैनंदिन कामांव्यतिरिक्त दैनंदिन उपचार आणि जीवनशैलीच्या अनेक मागण्या असतात. चीड, चीड आणि "मी का" या भावनेचा अनुभव घेणे सामान्य आहे.

जरी हा रोग उद्यानात चालत नसला तरी, मधुमेहासह जगणे निःसंशयपणे पूर्वीपेक्षा सोपे आहे, सतत ग्लुकोज मॉनिटरिंग (CGM), ग्लुकोज मीटर, इंजेक्शन पेन, चाचणी पट्ट्या आणि इन्सुलिन पंप यांसारख्या चाचणी आणि उपचारांच्या प्रगतीमुळे धन्यवाद. तरीही, मानसशास्त्रीयदृष्ट्या, दृष्टीकोन मधुमेहाच्या क्रोधात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते.

मधुमेह ही एक जुनाट स्थिती आहे ज्यामध्ये कोणतेही ज्ञात किंवा प्रभावी उपचार नाहीत. त्यामुळे त्याचे सतत व्यवस्थापन करणे आवश्यक आहे. योग्य कोलेस्टेरॉल पातळी राखणे, रक्तदाब, रक्तातील साखर आणि ताणतणाव हे उद्दिष्ट आहेत. या धडपडीमुळे लोक "रोगाने वेडे" होऊ शकतात आणि त्यावर उपचार करण्यासाठी आवश्यक प्रक्रिया. तुमच्या सध्याच्या जीवनपद्धतीत महत्त्वपूर्ण बदल करणे आवश्यक असू शकते, ज्यासाठी खूप मेहनत, एकाग्रता, पैसा आणि वेळ लागेल. संभाव्य समस्यांमुळे, इतरांना धोका वाटतो, आणि राग हे सामना करण्याचे तंत्र आहे. एखादी व्यक्ती मधुमेह असल्याच्या रागात आणि संतापात जितकी जास्त वेळ अडकून राहते तितकेच आक्रमकपणे वागण्याची प्रवृत्ती असते.

मधुमेहाचा राग आणि आक्रमक वर्तन यामध्ये तणाव आणि व्यक्तीची मानसिकता यांची भूमिका आहे. आक्रमक वर्तन कटुता आणि क्रोधामुळे होऊ शकते. हे "क्रोध" उद्रेक सामान्यत: शाब्दिक उद्रेक आणि नाराजीच्या पलीकडे जात नाहीत. अनियंत्रित सोडल्यास, मधुमेह-संबंधित क्रोध दुर्मिळ घटनांमध्ये हिंसक बनू शकतो.

मधुमेहासह जगणे हे सतत मागण्यांसह येते जे काहीवेळा हाताळण्यासाठी खूप जास्त असते. त्यांचा परिणाम निराशा आणि अयशस्वी होऊ शकतो, ज्यामुळे मधुमेह-संबंधित नैराश्याचे भाग उद्भवू शकतात.

सोप्या भाषेत सांगायचे तर, जोपर्यंत तुमची स्थिती आहे तोपर्यंत मधुमेह होण्याचा मानसिक खर्च निघून जाणार नाही. त्यामुळे, मधुमेहाच्या दबावामुळे तुम्ही किंवा तुमची आवडती व्यक्ती आक्रमकपणे वागत असेल तर मदत घेणे महत्त्वाचे आहे. तुमच्या डायबिटीज डॉक्टरांचा सल्ला घ्या, अनेक ऑनलाइन सपोर्ट ग्रुप्समध्ये सामील व्हा किंवा डायबिटीस कौन्सिलरकडून पात्र सहाय्य घ्या.

रक्तातील साखरेचा राग वाढण्याची शारीरिक कारणे

मधुमेहाचा वाढलेला ताण हे मधुमेहाशी संबंधित रागाचे एक संभाव्य कारण आहे, परंतु ते एकटेच नाहीत आणि ते एकट्याने काम करत नाहीत. मधुमेहाचा राग आणि आक्रमक आचरणात मानसिकता आणि ताणतणाव भूमिका बजावतात. विविध जैविक कार्ये मधुमेहाचे आक्रमक स्वरूप कारणीभूत ठरतात.

मधुमेहाशी संबंधित मेंदूच्या कार्यामध्ये समस्या निर्माण करणारा ग्लुकोज हा प्राथमिक घटक आहे. होय, येथे नेहमीचा संशयित दोषी आहे: खराब नियंत्रित रक्तातील साखर.

बहुतेक मधुमेह-संबंधित समस्यांप्रमाणे, एखाद्या व्यक्तीची रक्तातील ग्लुकोजची पातळी नियंत्रित करण्याची क्षमता ही समस्या किती गंभीर आहे हे वारंवार ठरवते. तुम्हाला मधुमेह असल्यास, रक्तातील साखरेची चाचणी आणि उपचारांबाबत तुमच्या डॉक्टरांच्या सल्ल्याचे पालन करणे किती महत्त्वाचे आहे याची तुम्हाला चांगली जाणीव आहे, खासकरून जर मधुमेहावरील अतिरिक्त औषधे किंवा इन्सुलिन इंजेक्शन्सचा समावेश असेल.

तुम्हाला हे जाणून आश्चर्य वाटेल की रक्तातील ग्लुकोजचा मेंदूच्या कार्यावर महत्त्वपूर्ण प्रभाव पडतो, ज्यामध्ये आत्म-नियंत्रण आणि शरीर "लढा किंवा उड्डाण" परिस्थितींना कसा प्रतिसाद देते यासह. हे कमी, तसेच उच्च रक्तातील साखर आणि राग यांचा संबंध आहे.

हायपरग्लाइसेमिया (रक्तातील साखरेची पातळी 140 mg/dL पेक्षा जास्त) आणि हायपोग्लाइसेमिया (रक्तातील साखरेची पातळी 70 mg/dL पेक्षा कमी) यामुळे मेंदूचे कार्य बिघडते. त्याहूनही वाईट, जेव्हा रक्तातील साखरेची पातळी वारंवार उच्च आणि निम्न दरम्यान चढ-उतार होत असते तेव्हा ही समस्या आणखी वाईट बनवते, जे मधुमेह प्रभावीपणे व्यवस्थापित केले जात नाही तेव्हा उद्भवू शकते.

हायपोग्लायसेमिया राग आणि त्यानंतरचे आक्रमक वर्तन हा एक परिणाम आहे जो होऊ शकतो. जेव्हा एखाद्या व्यक्तीच्या रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रणाबाहेर असते, तेव्हा त्यांच्या भावना सहजतेने त्याच मार्गावर येऊ शकतात.

मूड स्विंग्स यमक किंवा कारणाशिवाय अचानक आणि उशिर होऊ शकतात. आक्रमकता आणि अगदी रागाच्या भावना हे रक्तातील साखरेच्या खराब व्यवस्थापनाचा थेट परिणाम असू शकतात, जरी ते रागाने प्रेरित नसले तरीही (उदासीनता आणि चिंता या रक्तातील ग्लुकोजच्या अयोग्य नियंत्रणाशी संबंधित इतर भावनिक प्रतिक्रिया आहेत). आक्रोश भावनांनी भरलेला आहे. परंतु त्याचे मूळ कारण केवळ जीवशास्त्रच देते.

हायपोग्लाइसेमिया रागाची चिन्हे

रागावणे हे सामान्य आहे. जेव्हा क्रोध तीव्र होतो आणि स्वतःच्या बाहेर निर्देशित केला जातो तेव्हा तेच समस्या निर्माण करतात. मधुमेहाच्या क्रोधाची चिन्हे तीव्र आणि कधीकधी भयानक असतात. प्रत्येकजण जेव्हा रागावतो तेव्हा वेगळ्या प्रकारे प्रतिक्रिया देतो, मधुमेहाच्या रागाच्या या सामान्य संकेतकांकडे लक्ष द्या:

  • लोक तुम्हाला दुखावण्याचा प्रयत्न करत आहेत अशी निराधार किंवा भ्रामक कारणे, ज्यामुळे तुमचा राग कमी होतो आणि तुमचा राग येतो.
  • ओरडणे
  • तीव्र आंदोलन
  • इतरांना ढकलत आहे
  • क्षुब्ध राग
  • लोकांची धरपकड
  • मारणे किंवा चापट मारणे
  • इतरांना कमी लेखणे, त्यांना खाली दाखवणे
  • धमकावणे व धमकावणे
  • विध्वंसक वर्तन
  • आवेगजनक निर्णय किंवा प्रतिक्रिया

लोक आणि मालमत्तेवर होणारा हिंसाचार मधुमेहाच्या क्रोधामुळे होऊ शकतो. जरी मधुमेह ही आयुष्यभराची स्थिती आहे, तरीही ती व्यवस्थापित करण्यासाठी आणि ते परत येण्यापासून रोखण्यासाठी काही धोरणे आहेत.

मधुमेह चिडचिडेपणा आणि राग कसा हाताळायचा

मधुमेहाची चिडचिड आणि राग कसा नियंत्रित करायचा आणि मधुमेहाचा राग आणि आक्रमक वागणूक समजून घेणे तुम्हाला किंवा एखाद्या प्रिय व्यक्तीला काय चालले आहे आणि भविष्यात याला आळा घालण्यासाठी कशी कारवाई करावी हे शोधण्यात मदत करेल.

प्रत्येक व्यक्ती आणि प्रत्येक परिस्थिती अद्वितीय आहे. याव्यतिरिक्त, ते आक्रमक वर्तनास कारणीभूत असणारे मूलभूत मानसिक किंवा शारीरिक घटक आहेत की नाही यावर अवलंबून आहे. येथे विचार करण्यासारख्या काही गोष्टी आहेत ज्यामुळे वर्तमान भाग कमी होण्यास आणि भविष्यात नवीन भाग थांबविण्यात मदत होईल.

  1. त्या रक्तातील साखरेचे प्रमाण तपासा.

मधुमेहाशी निगडीत आक्रमकता कदाचित खराब व्यवस्थापित रक्तातील साखरेशी संबंधित आहे. त्याची चाचणी करा आणि त्याचे निरीक्षण करा, वारंवार. तुमच्या रक्तातील साखरेचे प्रमाण नियंत्रणात राहिल्याने कदाचित तुमच्यातील साखरेची पातळी जास्त, कमी किंवा दोन्ही असेल तर कदाचित त्या विरोधी आणि संतप्त भावना शांत होतील.

  1. तुमच्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.

यशस्वी चाचणी आणि उपचार योजना तयार करण्यासाठी, तुमचे डॉक्टर तुमच्या मदतीसाठी आहेत. तुम्हाला राग येत असेल तर तुमच्या डॉक्टरांशी बोला. तुमच्या रक्तातील साखरेचे अधिक चांगल्या प्रकारे व्यवस्थापन करण्यासाठी तुमचा आहार किंवा जीवनशैली बदलण्याची आवश्यकता असू शकते.

  1. व्यायाम तुमच्यासाठी चांगला आहे.

रक्तातील साखरेची पातळी आणि वजन नियंत्रित करण्यासाठी व्यायामाचे फायदे आपणा सर्वांनाच माहीत आहेत. या व्यतिरिक्त, निराशा दूर करण्यासाठी, मन शांत करण्यासाठी आणि डोके स्वच्छ करण्यासाठी ही एक विलक्षण पद्धत आहे. शारीरिक हालचाली, मग ते चालणे, योगासने किंवा तुमच्या आवडीचे कोणतेही खेळ असो, तुमच्या शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यासाठी खूप फायदेशीर ठरू शकतात.

  1. आराम तंत्र

खोल श्वासोच्छवासाचे व्यायाम, ध्यान, थाई ची आणि योग हे सर्व शरीर आणि मन शांत करण्यात मदत करतात. तथापि, समजा त्यांच्यापैकी कोणीही तुम्हाला आवाहन करत नाही. अशावेळी, राग आणि शत्रुत्वाच्या भावनांना उत्पादकपणे चॅनल करण्यासाठी संगीत, चित्र काढणे किंवा अगदी व्हिडिओ गेम खेळणे यासारखे साधे आनंद हे उत्कृष्ट आउटलेट असू शकतात.

  1. मधुमेह समर्थन गट.

तुम्ही त्यांच्यापैकी विविध ऑनलाइन निवडू शकता किंवा तुमच्या डॉक्टरांना तुमच्या प्रदेशातील एखाद्या गटाच्या सूचना विचारू शकता. दोन्ही बाबतीत, सारख्याच अडचणींचा सामना करत असलेल्या इतरांशी बोलणे फायदेशीर ठरू शकते.

  1. थेरपिस्टकडून सल्ला घ्या.

एक कुशल थेरपिस्ट, विशेषत: मधुमेह आणि रागाच्या समस्यांसह जगण्याच्या अडचणींशी परिचित, कधीकधी उपयुक्त ठरू शकतात. तुमचा मधुमेह डॉक्टर निःसंशयपणे शिफारस देऊ शकतात. बर्‍याच चांगल्या इस्पितळांमध्ये आता इन-हाउस समुपदेशक आहेत तसेच रुग्णाला त्यांचे निदान करण्यात आणि रोगाशी त्यांचे जीवन व्यवस्थापित करण्यात मदत करतात.

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न
  • एक मधुमेही म्हणून, मला राग येतो तेव्हा मला कसे कळेल?

तुम्ही अस्वस्थ झाल्यावर या भावना इतक्या तीव्र होऊ शकतात की तुम्ही तासनतास वाहून घेतात. तुमचा राग तीव्र होत असल्याची चेतावणी देणारी चिन्हे ओळखा. तुम्ही अधिक जलद आणि जोरात बोलू शकता, घाम येणे, लाल होणे आणि अंतर्गत तणाव जाणवू शकतो. तुमचे डोळे पाणावायला सुरुवात करू शकतात. तुमचे हृदय धावू शकते, तुमचे तोंड आणि ओठ कोरडे होऊ शकतात आणि तुम्ही लक्ष आणि लक्ष गमावू शकता. तुमची प्रणाली संप्रेरकांनी भरलेली आहे, ज्यामुळे तुमचे रक्तदाब आणि रक्तातील साखर वाढते. जर हे नियमितपणे होत असेल तर तुम्हाला निद्रानाश देखील येऊ शकतो. तुम्ही तुमच्या रागाचे स्रोत, ते कसे व्यवस्थापित करावे आणि योग्य प्रतिसाद शोधले पाहिजेत.

  • मी स्वतःला आणि इतरांना माझ्या मधुमेह आणि रागाच्या समस्यांबद्दल कसे शिक्षित करू शकतो?

रागाची जर्नल ठेवा आणि तुमच्या भावना चांगल्या प्रकारे समजून घेण्यासाठी काहीवेळा ते तपासा. तुम्हाला काय कधी राग येतो याकडे लक्ष द्या आणि त्यावर उपाय शोधण्यासाठी कार्य करा. मधुमेहामुळे तुम्हाला लोकांपासून दूर राहायचे आहे का? काही रुग्णांना त्यांच्या मधुमेहाशी निगडीत आत्मभान असल्यामुळे राग येतो. 

तुमच्या मित्रांना, कुटुंबियांना आणि सहकार्‍यांना मधुमेहाबद्दल शिक्षित करण्याचा प्रयत्न करा जेणेकरुन त्यांना तुमच्या आहारातील निर्बंधांबद्दल आणि आपत्कालीन परिस्थितीत ते कशा प्रकारे मदत करू शकतात याची त्यांना जाणीव होईल. वैद्यकीय चमूसोबत सहकार्य करून मधुमेह नियंत्रणात आणा. मधुमेहाबद्दल अधिक जाणून घेण्यासाठी समर्थन गट किंवा स्वयं-मदत गटांमध्ये भाग घ्या. तुमच्या रागाच्या संवेदना कमी होत नसल्यास समुपदेशकाशी भेट घ्या.

निष्कर्ष

मधुमेह स्वतः हिंसक वर्तनास कारणीभूत नाही. तथापि, जर तुम्ही तुमचा आजार नियंत्रित करण्यासाठी आणि तुमची रक्तातील साखर इच्छित श्रेणीत ठेवण्यासाठी धडपडत असाल, तर यामुळे शारीरिक समस्या उद्भवू शकतात ज्यामुळे तुम्हाला चिडचिड आणि प्रतिकूल वाटू लागते.

 काही लोकांना राग आणि वैमनस्य या भावनांचा अनुभव येतो ते केवळ त्यांच्या मधुमेहाचे दैनंदिन व्यवस्थापन करण्याच्या आव्हानांमुळे होते. कोणत्याही परिस्थितीत, या भावना कधीकधी अयोग्य वर्तनात प्रकट होऊ शकतात. चांगली बातमी अशी आहे की या समस्येचे निराकरण आहेत; असे असले तरी, तुमच्या स्वतःचा शोध घेण्याचा सर्वोत्तम मार्ग म्हणजे तुमच्या मधुमेही डॉक्टरांशी प्रामाणिकपणे संभाषण करणे, असा मधुमेह नियंत्रणात आणा.

Leave a comment

Consult Now

Share MyHealth Blog